W Polsce zarejestrowanych jest ponad 26 milionów samochodów osobowych, co daje nam około 703 auta na tysiąc mieszkańców. Co więcej, szacuje się, że blisko 87 procent gospodarstw domowych posiada przynajmniej jeden samochód. Te liczby dobitnie pokazują, że jest to jeden z najpopularniejszych środków transportu. Odchodząc jednak od tych danych samochód, poza swoją wygodą, generuje też koszty – niekiedy pokaźne. W związku z tym przyjrzyjmy się bliżej temu, ile kosztuje utrzymanie samochodu.
Jaki jest średni wiek samochodu w Polsce?
Duża liczba aut w naszym kraju niekoniecznie oznacza to, że po ulicach jeżdżą wyłącznie nowe egzemplarze, które dopiero zjechały z linii produkcyjnych. Wręcz przeciwnie. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, najwięcej jest samochodów w wieku od 16 do 20 lat. Ich liczba przekracza 5,2 miliona. W związku z tym na drogach dominują roczniki 2004-2008.
Patrząc szerzej, samochodów “wiekowych” jest o wiele więcej, niż tych nowszych. Liczba aut, które mają 10 lub więcej lat przekracza 21 milionów. Z kolei tych, których wiek nie przekracza 10 lat jest zdecydowanie mniej, bo niespełna 5 milionów.
Od czego zależą koszty eksploatacji samochodu?
Koszty utrzymania samochodu zależą od wielu czynników. Przede wszystkim duży wpływ na wydatki może mieć wiek samochodu, jego przebieg, pojemność silnika, stan techniczny, ale także styl jazdy kierowcy. Znaczenie ma również to, czy pojazd porusza się głównie w mieście, czy w trasie.
Oczywiście, zmiennych jest o wiele więcej, jednak nie będę wymieniał ich wszystkich, bo głównym celem jest skupienie się na rocznym koszcie utrzymania samochodu, który będzie poparty konkretnymi wyliczeniami.
Biorąc pod uwagę dane GUS dotyczące średniego wieku auta, jako przykład weźmiemy jeden z popularnych miejskich modeli, czyli Toyotę Yaris z silnikiem benzynowym, wyprodukowaną w 2007 roku.
Aby jeszcze lepiej oszacować roczny koszt utrzymania pojazdu, skonstruuję dodatkowe założenia.
| Samochód | Toyota Yaris, 1.3 benzyna, 2007 rok |
| Kraj pochodzenia | Polska |
| Przebieg pojazdu | 150 000 km |
| Szacowany roczny przebieg samochodu | 10 000 km |
| Wiek właściciela pojazdu | 35 lat |
| Użytkowanie pojazdu | prywatne |
| Ubezpieczenie | wyłącznie obowiązkowe OC, bez AC |
| Zniżki | brak zniżek |
Roczne koszty stałe utrzymania samochodu – ubezpieczenie OC i przegląd techniczny
Co do zasady, koszty utrzymania samochodu możemy podzielić na stałe i zmienne. Koszty stałe są w większości narzucone z góry. Często ponosimy je cyklicznie, niezależnie od ilości przejechanych kilometrów. Przede wszystkim mam tu na myśli ubezpieczenie OC, a także przegląd techniczny.
Jeżeli chodzi o ubezpieczenie OC, to z pewnością wiesz, że polisa jest zawierana na rok, a wysokość składki zależy od kilku czynników. Najtańsze ubezpieczenie OC, które udało mi się znaleźć dla analizowanego samochodu i przykładowego kierowcy to koszt 1001 zł. Być może wydaje Ci się to dużo, jednak w Twoim przypadku kwota może być niższa nawet o połowę, gdy posiadasz zniżki.
Kolejny koszt to badanie techniczne, które w przypadku starszego samochodu (jak przykładowa Toyota Yaris) należy wykonać raz w roku. Bez instalacji LPG przegląd to wydatek 98 zł.
Poza tym pod uwagę musisz wziąć sezonową wymianę opon, za którą należy zapłacić około 150 zł dwa razy w roku. My jednak decydujemy się skorzystać z opon wielosezonowych. Jednak jeśli wymieniasz ogumienie, taniej będzie, gdy posiadasz osobne felgi. Wówczas możesz pokusić się nawet o to, aby wymienić koła samodzielnie.
Podsumowując dotychczasowe wydatki, uzbieraliśmy kwotę 1099 zł, a przecież auto nie ruszyło się jeszcze z miejsca 🙂 W związku z tym, przejdźmy do dalszych obliczeń.
Inne koszty eksploatacji samochodu
Koszt ubezpieczenia i przeglądu technicznego to wydatki konieczne. Za brak OC grożą bowiem wysokie kary, które w 2024 roku mogą wynieść ponad 8 tys. zł. Nakłada je Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i nie są zależne od tego, czy samochód porusza się po ulicach, czy też stoi pod kocem w garażu.No dobrze, ale skupmy się też na innych kosztach, które niekoniecznie oszczędzą nasze portfele.
Po pierwsze, w samochodzie regularnie należy zmieniać olej silnikowy. Jest to czynność, którą przeprowadza się raz na rok, bądź w zależności od przejechanej liczby kilometrów. Co prawda obecnie możemy spotkać się z przedłużonymi interwałami wymiany, jednak takie podejście często spotyka się z krytyką. Generalna zasada mówi, że olej powinniśmy wymieniać co 10-15 tys. km.
Nasz przykładowy Yaris przejedzie 10 tys. km w rok, więc tak czy siak olej trzeba wymienić choć raz. Do silnika wlejemy około 3,5 litra oleju ze “średniej półki”. Chcąc nie chcąc musimy kupić 4l bańkę, której koszt to 178 zł. Do tego należy doliczyć cenę wymiany, a to wydatek rzędu 70 zł.
Wymiana oleju wiąże się również z wymianą filtra oleju. Przy tej okazji sprawdzimy i wymienimy również inne filtry: powietrza i kabinowy. Podsumowując, wspomniane przedmioty wygenerują następujące koszty:
- Filtr oleju – 17 zł;
- Filtr powietrza – 25 zł;
- Filtr kabinowy – 27 zł.
Poza olejem silnikowym warto cyklicznie wymieniać płyn hamulcowy. Podobnie jak przy wymianie oleju, tak samo i w tym przypadku można spotkać się z interwałem zależnym od przebiegu, albo czasu. Załóżmy, że płyn hamulcowy należy wymieniać co dwa lata, a koszt serwisu wraz z płynem wynosi 200 zł.
W sumie taka wizyta u mechanika daje nam kwotę 517 zł. A to oznacza, że do tej pory uzbieraliśmy łącznie 1616 zł.
Ile kosztuje utrzymanie samochodu pod kątem napraw?
Trudno oszacować, ile może wynosić koszt naprawy auta w przypadku nieplanowanej usterki. Wiele zależy od tego, co się faktycznie zepsuje, a także czy będzie łatwe do zdiagnozowania. Mając to na uwadze, pominę ten wątek choć wiem, że awarie bywają kosztowne.
Niemniej jednak, poza nietypowymi problemami, możemy wyróżnić podzespoły, które zużywają się wraz z pokonywaniem kolejnych kilometrów. Są to, chociażby opony oraz elementy układu hamulcowego – klocki i tarcze hamulcowe.
Przy spokojnej jeździe średniej klasy klocki hamulcowe powinny wystarczyć na około 30 tys. km, a tarcze i opony na 60 tys. km. Konieczność regularnej wymiany tych podzespołów sprawia, że należy je zaliczyć jako kolejny koszt eksploatacyjny. Najrozsądniej będzie rozbić go jednak na planowaną żywotność i cząstkowo uwzględnić w naszych rocznych kosztach utrzymania auta.
Zwróć uwagę, że w przypadku analizowanego przez nas modelu z tyłu znajdują się bębny hamulcowe i szczęki, dlatego klocki i tarcze znajdą się tylko w przedniej osi pojazdu.
| Podzespół | Koszt całkowity części | Koszt cząstkowy (żywotność podzielona przez lata) |
| Klocki hamulcowe przednia oś | 165 zł | 55 zł |
| Tarcze hamulcowe przednia oś | 318 zł | 53 zł |
| Hamulce tylna oś (bębny + szczęki) | 400 zł | 40 zł |
| Komplet opon | 1000 zł | 167 zł |
Do tego należy doliczyć usługę wymiany. Zakładamy, że tarcze “przeżyją” dwa komplety klocków, dlatego też uwzględnijmy jedną wymianę tarcz oraz dwie wymiany klocków. Da nam to około 400 zł. Dzieląc to przez lata użytkowania samochodu, roczny koszt w przybliżeniu wyniesie 130 zł.
Czas na podliczenie kolejnych kosztów, których roczna suma to 445 zł. Oczywiście weź pod uwagę to, że rzadko kiedy poniesiesz wszystkie wydatki w jednym czasie. Mimo wszystko warto zadbać o budżet domowy wcześniej i mieć odłożoną pełną kwotę, gdy zajdzie konieczność wymiany konkretnego podzespołu.
Wydatki na paliwo
Pamiętaj, że użytkowanie samochodu to nie tylko koszty napraw, ale też (a może przede wszystkim?) koszty paliwa. Według danych Toyota Yaris II z silnikiem benzynowym 1.3 może pochwalić się spalaniem w trybie mieszanym (miasto i trasa) na poziomie 6,5 litra na 100 km. Średnia cena benzyny bezołowiowej Pb95 w 2023 roku wyniosła natomiast 6,51 zł i tą wartość uwzględnimy w kalkulacjach.
W kwestii przypomnienia, samochód ma pokonać w ciągu roku 10 000 km. Biorąc pod uwagę średnie spalanie na poziomie 6,5 litra na 100 km, aby pokonać wspomniany dystans będziemy potrzebowali 650 litrów. Co za tym idzie na tankowanie wydamy 4231,5 zł.
Pozostałe koszty utrzymania samochodu
Poza dotychczasowymi kosztami użytkowania auta, pod uwagę musisz wziąć również inne wydatki – w szczególności dotyczące wymiany elementów, które zużywają się wraz z liczbą pokonywanych kilometrów. Wśród nich znajdują się m.in. podzespoły związane z zawieszeniem, które w skrajnych przypadkach mogą kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Niemniej ich żywotność to kwestia dużo bardziej indywidualna, dlatego też nie uwzględniam jej w kalkulacji.
Pod uwagę musisz wziąć też koszt zakupu samochodu oraz jego rejestracji. Co prawda są to wydatki jednorazowe, jednak mogą stanowić mocne obciążenie budżetu domowego. To właśnie dlatego warto zaplanować je wcześniej, a pomocne okaże się użycie kalkulatora do zarządzania budżetem domowym.
Ile kosztuje użytkowanie samochodu? Podliczmy kalkulacje
Na koniec zbierzmy wszystko w jedną całość i podliczmy koszt eksploatacji auta. Zrobimy to w poniższej tabeli.
| Ubezpieczenie OC od ubezpieczyciela | 1001 zł |
| Przegląd techniczny | 98 zł |
| Wymiana oleju z filtrami | 317 zł |
| Wymiana płynu hamulcowego | 200 zł |
| Wymiana podzespołów układu hamulcowego | 278 zł |
| Komplet opon | 167 zł |
| Paliwo | 4231,5 zł |
| Suma | 6292,5 zł |
Podsumowanie
Jak widzisz, roczny koszt utrzymania to nie tylko wydatki na paliwo. I choć zapewne nie myślisz nad nimi jadąc na zakupy, czy podróżując na wakacje, to w praktyce mogą to być naprawdę duże kwoty. Eksploatacja pojazdu kosztuje i jest uzależniona od wielu czynników.
Przede wszystkim, jednym z istotnych, jednorazowych wydatków, jest zakup auta. W dalszej kolejności musisz pamiętać o tym, aby co roku przedłużać ubezpieczenie OC, wykonywać przegląd techniczny, a także zadbać o tzw. serwis olejowy. W przypadku aut wyposażonych w klimatyzację dodatkowo dochodzi tu okresowe sprawdzenie szczelności, czy nabicie czynnikiem chłodzącym.
Koszty eksploatacyjne samochodu mogą być jeszcze wyższe, gdy poza podstawowym ubezpieczeniem OC chcesz również wykupić ubezpieczenie AC – to jednak dotyczy z reguły nowszych aut.
