Minimalne wynagrodzenie w Polsce i Europie. Co można za nie kupić?

Minimalne wynagrodzenie to pojęcie, które funkcjonuje nie tylko w Polsce, ale wielu innych państwach świata. W skrócie jest to najniższa dopuszczalna kwota, jaką pracodawca może wypłacić pracownikowi za pracę. Płaca minimalna różni się w zależności od kraju i obowiązujących przepisów prawnych. Sprawdźmy, jak kształtuje się w Polsce i wybranych państwach Europy oraz ile produktów są w stanie kupić za nią lokalni mieszkańcy.

Płaca minimalna w Polsce w 2023 roku

Na początek rozpocznijmy od Polski. Minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 lipca 2023 roku wynosi 3600 zł brutto. Innymi słowy, jest to najniższa możliwa kwota, jaką mogą wypłacić pracodawcy osobom zatrudnionym na pełny etat na podstawie umowy o pracę. Poza tym, w naszym kraju funkcjonuje również pojęcie minimalnej stawki godzinowej, która kształtuje się na poziomie 23,50 zł brutto za godzinę. Dużo, czy mało? To już warto pozostawić subiektywnej ocenie.

Wspomniane kwoty skonfrontujmy z obecnymi, średnimi cenami i sprawdźmy, ile statystyczny mieszkaniec Polski zarabiający minimalną krajową może za nią kupić. Innymi słowy, przetestujmy tzw. siłę nabywczą pieniądza.

Ile można kupić produktów spożywczych za minimalną krajową?

Wspomniana wartość 3600 zł to kwota brutto, która obecnie nie do końca nas interesuje. Bardziej miarodajne będzie wynagrodzenie netto. Aby je uzyskać, należy odjąć wszelkie obciążenia, takie jak podatki czy składki na ubezpieczenia społeczne. W konsekwencji wynagrodzenie minimalne netto wynosi około 2783 zł i właśnie ta wartość będzie podstawą dalszych obliczeń. 

Na początek weźmy podstawowy produkt spożywczy, czyli chleb. Jego średnia cena oscyluje w granicach 7 zł za kilogramowy bochenek. Oznacza to, że wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wystarczy do tego, aby kupić 397 bochenków w ciągu miesiąca. Kolejne porównywane produkty to odpowiednio:

• 1 l oleju, którego średnia cena wynosi 9 zł. W związku z tym minimalna krajowa Polaka pozwoli nabyć 309 litrów oleju;
• 1 kg bananów, kosztujących średnio 7 zł. Jest to 0,2% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Dlatego w ciągu miesiąca możemy sobie pozwolić na około 397 kilogramów tych egzotycznych owoców;
• 1 l mleka, za który musimy zapłacić około 4,20 zł. Oznacza to, że płaca minimalna wystarczy na zakup nieco ponad 662 litrów tego napoju;
• 1 l 95-oktanowej benzyny, który kosztuje około 6,61 zł. W związku z tym minimalna wypłata pozwala nam zatankować około 421 litrów paliwa.

Podwyżka płacy minimalnej od 1 stycznia 2024 roku

Porównując podstawowe produkty, możemy zauważyć, że za sprawą wysokiej inflacji, ich cena w porównaniu z ubiegłymi latami, dość mocno wzrosła. Nic dziwnego, że wiele osób zastanawia się, jaka będzie najniższa wypłata w przyszłym roku. Obecnie możemy spotkać się z projektem rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. Zgodnie z zapowiedziami, od 1 stycznia 2024 roku minimalna krajowa ma wzrosnąć do 4242 zł, a od lipca 2024 roku wynieść 4300 zł. Nie to jest jednak głównym tematem zainteresowań tego artykułu, dlatego po krótkim zaznaczeniu tego pomysłu, przejdźmy dalej.

Płaca minimalna w Niemczech

Przeanalizujmy teraz sytuację w Niemczech. U naszych zachodnich sąsiadów możemy znaleźć pojęcie minimalnej stawki godzinowej, która od 1 października 2022 roku wynosi 12 euro brutto za godzinę. Taka charakterystyka nieco utrudnia dalsze obliczenia, jednak uśredniając, osoba pracująca w Niemczech zarobi miesięcznie nie mniej niż 1995 euro brutto, co da nam kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę “na rękę” w wysokości 1456 euro. To właśnie ta wartość będzie przedmiotem dalszych analiz.

Ceny produktów w Niemczech a minimalne wynagrodzenie

Podobnie jak w przypadku Polski, tak i tutaj porównane zostaną dokładnie te same produkty. I tak oto:

• Za bochenek chleba trzeba zapłacić średnio 1,7 euro. W związku z tym wynagrodzenie za pracę w wysokości 1456 euro “na rękę” wystarczy na 856 bochenków;
• 1 l oleju to koszt około 1,6 euro. Za minimalną krajową można w 2023 roku w Niemczech kupić około 910 litrów tego produktu; 
• 1 kg bananów to koszt 1,29 euro, co daje możliwości kupna na poziomie 1128 kilogramów;
• 1 l mleka to koszt na poziomie 1,59 euro. Oznacza to, że pracując w Niemczech za minimalną krajową, możemy pozwolić sobie miesięcznie na 915 litrów mleka;
• 1 l 95-oktanowej benzyny to około 1,89 euro, a kwota pozwala na miesięczny zakup 770 litrów Pb 95.

Minimalne wynagrodzenie za pracę w Holandii

Kolejny kraj, który weźmiemy pod lupę, to Holandia. Tutaj panują nieco inne zasady i wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest uzależniona m.in. od wieku pracownika. Niemniej, dla osób powyżej 21 lat, od 1 stycznia 2023 roku kwota wynosiła 1934,4 euro, natomiast od 1 lipca wzrosła do 1995 euro. Wspomniane stawki brutto dają nam wynagrodzenie “na rękę” w wysokości około 1850 euro netto.

Minimalne wynagrodzenie za pracę a ceny w Holandii

Podobnie, jak wcześniej, sprawdźmy ceny. Nie przedłużając, odnieśmy się do analogicznych produktów:

• Za chleb trzeba zapłacić średnio 2,5 euro. Pozwoli to kupić 740 bochenków;
• 1 l oleju to koszt około 2 euro. Za minimalną krajową można więc kupić 925 litrów;
• 1 kg bananów to koszt 2 euro, co daje możliwości kupna na poziomie 925 kilogramów;
• 1 l mleka to koszt na poziomie 1,5 euro. Oznacza to, że pracując w Holandii za minimalną krajową, możemy pozwolić sobie miesięcznie na 1233 litry mleka;
• 1 l 95-oktanowej benzyny to około 2,19 euro, a kwota pozwala na miesięczny zakup 844 litrów Pb 95.

Wynagrodzenie minimalne w Belgii

Pracownik w Belgii, otrzymując najniższe wynagrodzenie, zarobi 1954,99 euro brutto. Oznacza to wynagrodzenie na rękę na poziomie 1320 euro. Odnosząc to do cen produktów, można stwierdzić, że

• Chleb kosztuje średnio 2 euro, dzięki czemu można kupić 660 bochenków;
• 1 l oleju to koszt około 2,4 euro, co pozwala zaopatrzyć się w 550 litrów produktu;
• 1 kg bananów kosztuje około 1,9 euro, co daje możliwości kupna na poziomie 694 kilogramów;
• 1 l mleka to koszt na poziomie 1,4 euro. Oznacza to, że pracownik może kupić za minimalną nieco ponad 924 litry mleka;
• 1 l 95-oktanowej benzyny to około 1,85 euro, a kwota pozwala na miesięczny zakup 713 litrów Pb 95.

Podsumowanie i porównanie krajów

Chcąc usystematyzować przedstawione dotychczas dane, zobrazujmy je w postaci dwóch tabelek. Pierwsza z nich przedstawia tzw. minimalną krajową w każdym z państw.

Mając te informacje, można przejść do tego, ile danego produktu można kupić za wspomniane wyżej wynagrodzenie.

Jak widać, zarówno Niemcy, Holandia, jak i Belgia charakteryzują się zbliżonymi wartościami. Niestety, ale Polska na tym tle nieco “odjeżdża”, i to w negatywnym tego słowa znaczeniu. W związku z tym pozostaje mieć nadzieję na stabilny rozwój kraju, usystematyzowanie cen, a także poprawę wzrostu gospodarczego, które pozwolą nam na skuteczną pogoń za zachodem.